•      Çocukların bağışıklığı tam gelişmemiş olduğundan bulaşıcı enfeksiyon hastalıklarına karşı daha savunamsızdır ve hastalık riski altındadırlar,

•      Bu nedenle erken dönemde aşı ile önlenebilr bir çok hastalığa karşı aşılanmaları gerekir.

•       Aşılama ile çocukları difteri, boğmaca, tetanoz, çocuk felci, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, sarılık, menejit ve zatürre gibi bir çok hastalıktan, bu hasatalıkların ciddi komplikasyonlarından ve çocuk ölümlerinden koruyabiliriz.

Toplumsal Bağışıklık:

•      Bulaşıcı hastalıkların dolaşımını azaltmak yada ortadan kaldırmak için toplumun büyük oranda (%95’in) aşılanması gerekmektedir.  

•      Aşılama ile hastalığın toplumda dolaşımını azalcağı için aşı olmayan bireylerde korunur.

 Önemli Salgınları Kontrol Etme:

•      Salgın yapan ve aşı ile önlenebilen hastalıklardan korunmak ya da kontrol altına almak içinde  aşılama yapılır.

•      Bu amaçla yapılan aşılardan en yaygın olarak kullanılan grip aşısıdır.

•      Grip aşısı her yıl güncellenir ve salgınların sınırlandırılmasında etkilidir.

Hayati Önem Taşıyan Hastalıkların Önlenmesi:

•      Çocuk ölümlerinin önemli bir kısmından sorumlu olan bulaşıcı hastalıklarının çoğu aşı ile önlenebilen hastalıklardır.

•      Bu hastalıklardan bazılarının önemli yan etkileri de vardır.

•      Örneğin çocuk felci sinirlere zarar vererek kalıcı yürüme bozukluğuna neden olabilir.

•      Kızamık geçiren çocuklar SSPE olarak bilinen ölümcül beyin hastalığına yakalanabilir.

•      Aşılar bireylerin ve topumun genel sağlığını korumada önemlidir. Ancak aşılamanın etkili olabilmesi için toplumun büyük çoğunluğunun aşılanması gerekir.

•      Aşılar sağlık otoritelerinin belirlediği programa göre, belirli yaş ve risk guruplarına yapılır.

Çocuğunuzun yeterli beslendiğini bazı kriterleri izeleyerek değerlendirebiliriz

 Dengeli Beslenme:  

Bir günlük beslenme listesinde ana besin gruplarından en az dört mümkünse altı çeşit bulunmalıdır.

Günlük alması gereken ana besin gurupları:

1.      Sebzeler, meyveler, kök sebzeler,

2.      Tahıllar,

3.      Kuru bakliyat,

4.      Yağlı tohumlar,

5.      Kırmızı et, balık, tavuk,

6.      Süt vesüt ürünleri,

7.      Yumurta,

8.      Sağlıklı yağlar.

Porsiyon Kontrolü:

•      Öğünleri yaşına uygun kıvamda hazırlayın ve yine yaşına uygun posiyonda sunun.

•      Aktivitesi fazla olan çocuklara daha fazla besin sunulabilir.

Meyve ve Sebzeler:

•      Renkli meyve ve sebzeler verin.

•      Böylece özellikle A vitamini ve mineraller açısından desteklemiş olursunuz.

Su İçme Alışkanlığı:

•      Çocukların vücutlarında su oranı yüksektir.

•      Oraganlarımızın sağlıklı çalışması ve sağlıklı bir yaşam için yeterli sıvı almak gerekir

•      Çocuğunuzun yeterince su içmelerini sağlayın.

Fast Food ve işlenmiş Gıdalar:

•      Hazır yiyecekler genellikle renklendirici, koruyucu, tatlandırıcı ve aroma verici kimyasal maddeler içerdiği için çocoğunuzun sağlığını ve sağlıklı büyümesini olumsuz etkiler.

•      İşlenmiş, paketli gıdalar ve hamburger gibi hazır gıdalar yerine evinizde hazırlanan

taze, temiz ve sağlıklı gıdaları tercih edin.

Doktor Kontrolleri:

•      Çocuğunuzu mutlaka düzenli olarak doktoru kontrollerine götürün.

•      Büyümesini, motor ve zeka gelişimini takip ettirin,

•      Beslenme önerileri ile sağlıklı ve doğru beslenme için öneriler alın,

•      Aşılama ve bağışıklığı hakkında bilgi isteyin.

•      Doktorunuz;

◦      Yaşına göre rutin kan kontrolleri isteyebilir,

◦      Sosyal gelişimini, görme ve işitmesini değerlendirir ve gereğinde ilgili branşlara yönlendirir.

◦      Otizm ve dikkat eksikliğinin erken tanı ve tedavisinde sizi yönlendirir.

Örnek Menüler:

•      Çocuğunuz için günlük olarak yaşına uygun menüler hazırlayın.

•      Bu menüde farklı gıdaları bulundurarak yeni besinler ile tanışmasını sağlayın.

Lezzetli ve Eğlenceli Sunum:

•      Çocuğunuzun yemeklerini sevdiği lezzette ve ilgisini çekecek tarzda hazırlayarak sunun.

•      Renkli kaşık ve tabaklar, sevimli şekiller ve farklı sunumlar ile yemek zamanını eğlenceli hale getirin.

•      Her çocuk doğuştan farklıdır, beslenme ihtiyaçları, sevdikleri gıdalar ve yemeklerin hazırlanma tarzları her çocuğa göre farklı olabilir.

•      Çocuğunuz ilk defa tadına baktığı gıdayı istemeyebilir, ama artık bu lezzeti öğrenmiştir, eğer aşırı zorlanarak tepki oluşturulmaz ise aynı besin tekrar önüne geldiğinde daha kolay kabullenebilir.

•      Çocuğunuzun beslenmesi hakkında endişe ve şüpheleriniz varsa mutlaka çok geçikemeden doktorunuz ile görüşün.

•      Çocuklar meraklıdır ve öğrenmeye çok yatkındırlar.

•      Öğrenme  için kulak ve göz gibi duyu organları ile bolca veri almaları ve bu verileri beyinlerinin ilgili alanlarına göndermeleri gerekmektedir.

•      Günümüzün çocuklarının çok önemli sorunu olan ekran bağımlığı gelişimlerini olumsuz etkilemektedir.

•      Yeterli veri alamayan beyin fonksiyonları yeterince gelişmemekte, hafıza, zeka ve sosyal gelişim geri kalmaktadır.

•      Kazanılmış dikkat eksikliği ve otizm, öğrenme bozukluğu, kalıcı hafızanın gelişmemesi, sosyal zekanın geri kalması gibi gelişim sorunları oluşturmaktadır.

•      Çocuklar çok ilgi çekici olan ekran karşısında kendilerini sınırlayamazlar,

•      Ebeveynlerin çocuğun yaşına uygun program ve süreleri belirlemeleri ve uygulamaları gerekir.

•      Çocuklar farklı oyun oynayabileceği ve sosyal ilişki kurabileceği ortamlara girmesini sağlamalı ya da kendi ortamı düzenlenmeli.

•      Ekran süreleri ve içerikleri konusunda uzmanından yardm almanız süreci doğru yönetmenizde size destek olacaktır.

 İşte Ekran Zamanı Sınırlamasında Dikkate Almanız Gereken Öneriler:

Aile İlkeleri Belirleyin:

•      Aile içerisinde ekran zamanı kurallarını ve ekran içeriğini belirleyin,

•      Tüm aile bireylerinin bu kurallara uymasını sağlayın.

•      Bu kurallar konusunda çocuğunuz ile sohbet edin ve neden önemli olduğunu anlatın.

Yaş Gruplarına Göre Sınırlar Belirleyin:

•      Çocukların yaşına uygun ekran süreleri belirleyin,

•      American Academy of Pediatrics 2 yaş altına hiç ekran önermezken,

•      2-5 yaş arası çocukların günlük ekran sürelerini bir saatten az tutmayı önermektedir.

Kaliteli içerik:

•      Çocuğunuzun izlediği, oynadığı veya kullandığı programların içerikler yaşına uygun, kaliteli ve eğitici olmalıdır.

•      Eğitici uygulamalar, belgeseller ve interaktif öğrenme araçları gibi içerikler tercih edilmelidir.

Ekran Zamanını Belirli Zaman Dilimlerine Bölün:

•      Sabah ve akşamları ekran zamanına kısıtlama getirin, ekran sürelerini diğer zamanlarda kullandırarak daha fazla serbest bırakabilirsiniz.

•      Anne babanın evde olduğu zaman dilmlerinde ekran sürelerini kulalndırmanız kontrolü kolaylaştıracaktır.

Çocuğunuzun Ekran Süreleri İçin Sınırlı Alanlar Seçin:

•      Evinizde yemek masası, yatak odası gibi alanları seçebilirsiniz.

•      Böylece çocuğunuzun bu sınırlı alanlarda ekran kontrolü daha kolay olacaktır.

Sosyal ilişki, Oyun ve Fiziksel Aktiviteleri Teşvik Edin:

•      Çocuğunuzun yaşına uygun oyunlar oynaması,

•      Sosyal ilişkiye geçebileceği ortamlarda bulunması,

•      Parka gitme, bisiklete binme gibi sportif aktivitelerde bulunması ekran sürelerini azaltmanıza yardımcı olacaktır.

Uyku Saatleri Düzenli Olmalı:

•      Çocuğunuzun sağlıklı büyümesi için düzenli ve yeteri kadar uyuması gegerekir.

•      Ekranlardan yayılan mavi ışık uykuya geçişi sağlayan melatonin hormonunun üretimini azaltarak uyumayı zorlaştırabilir

•      Bu nedenle ekran süreleri uykudan bir saat önce sonlandırılacak şekilde ayarlanmalıdır.

Ebeveyn Denetimi:

•      Ebeveyn denetim araçları ekran sürelerini ve içeriklerini kontrol etmenize yardımcı olacaktır.

•      Çocuğunuzun ulaşabileceği program ve oyunların içeriğini ve süresini belirleyebilrsiniz.

•      Ekran süreleri aile içerisinde ve çocuğa özel belirlenmelidir.

•      Çocuğunuzun sizi anlayabilmesi için onların seviyesine oturun ve yüz yüze gelerek konuşun, ekran zamanı hakkında onların dilinden sohbet edin.

•      Tepeden konuşmak ve emir kipiyle yasak koymak ikna edici olmayacağı gibi tepki geliştirmesine neden olabilir.

•      Çocukların düzenli ve kaliteli bir uyku uymaları iyi beslenmeleri kadar önemlidir.

•      Yeterli uyku çocuğunuzun sağlığı, büyümesi, zihinsel gelişmi, sosyal ilişkileri ve uyumu için çok önenlidir.

 Düzenli Yatma Saatleri Belirleyin:

•      Çocuğunuzun her gün aynı saatlerde yatmasını teşvik edin,

•      Böylece biyolojik saati ayarlanır ve uyku saatleri düzenli hale gelir.

Uyku Süresini Belirleyin:

•      Çocukların uyku süresi yaşlarına göre değişir;

◦      Ortalama olarak 3-5 yaş arası çocuklar günlük 10-13 saat,

◦      6-12 yaş arası çocuklar için 9-12 saat,

◦      13-18 yaş arası gençler içinde 8-10 saat uyumalrı gerekir.

Uyuma Saatinde Bir Aktivite Belirleyin:

•      Uyku ortamında kitap okuma,

•      Masal anlatma,

•      Hafif bir müzik dinleme,

•      Duş alma gibi aktiviteler uykuya geçişi kolaylaştırabilir.

 Akşam Aktivitelerini Kontrol Edin:

•      Akşam uykusunu açacak faaliyetleri kısıtlamak gerekir.

•      Uyarılmasını azaltmak için ekran süresini kısıtlayın ve eforu fazla aktiviteler yaptırmayın.

•      Ekran süresini uyku saatinden en az bir saat önce sınırlayın ve rahatlatıcı aktivitelere başlayın.

 Yatak Odasını Rahat Bir Ortam Haline Getirin:

•      Yatak odası sakin ve rahat olmalı,

•      Odasında canlı ışık olmamalı, gece lambası gibi loş ışık kullanılmalı.

•      Eğlence ortamından ilgisini çekecek sesler ve gürültü gelmemeli.

•      Oda sıcaklığı uygun olmalı, 22 derece uyku için ideal ısı seviyesidir.

•      Oyuncak ve özel eşyalarını uyku arkadaşı olarak odasına koyabilirsiniz.

•      Çocuğun kendini güvende hissetmesi için yakınında olduğunuzu hissettirin.

 Akşam Yemeği ve İçecek Kontrolü

•      Akşam yemeğini erken saatlerde yedirin.

•      Hahafif yemekler tercih edin.

•      Ağır yiyecekler ve kafeinli içeceklerden uzak durun.

•      Bir saat önce süt, yoğurt, muhallebi gibi uykuya geçişi kolaylaştırıcı besinler verilebilir.

Hafta Sonları Uyku Düzenini Koruyun:

•      Hafta sonralrıda aynı uyku düzenine  devam edin.

•      Hafta sonları bozulan uyku düzeni hafta içi uyma alışkanlığını olumsuz etkileyebilir.

Fiziksel Aktivitelerini Kontrol Edin:

•      Çocuğunuzun ruh ve beden sağlığı için fiziksel aktiviteye ihtiyacı vardır.

•      Gündüz yapılan fiziksel aktivite akşam uykuya geçişi kolaylaştıracaktır.

•      Akşam saatlerinde aşırı aktif olması uyumasını zorlaştırabilir.

•      Bu nedenle gündüzleri fiziksel aktivite yapmasını sağlayın.

•      Fiziksel aktivite alanları açın; park, bahçe oyun alanlarına götürün, evde sınırlayıcı olmayın.

•      Oyun alanlarında tehlike oluşturabilecek, oyuncak, eşya, çaydanlık gibi  tehlikelere dikkat edin.

•      Vücudumuzun “alerjen”denilen belirli maddelere karşı aşırı tepki vermesine “alerji” denir.

 Alerjen maddelerden en sık rastlananlar:

•      Polen ev tozu akarları, hayvan tüyleri, besinler, ilaçlar,  böcek ısırıkları ve böcek ilaçlarıdır.

 Alerji Belirtileri Nasıl Olur:

Burun Alerjisi Belirtileri: Burun akıntısı, burun tıkanıklığı, kaşıntı ve hapşırma,

Göz Alerjisi Belirtileri: Kızarıklık, kaşıntı, sulanma, şişlik,  

Cilt Belirtileri: Kaşıntı, döküntü, kızarıklık, kuruluk veya deride kabarcıklar,

Solunum Sistemi Belirtileri: Hışıltı/hırıltı, öksürük, nefes daralması, geniz akıntısı,

Mide-Barsak Belirtileri: Mide ağrısı, bulantı, kusma ve ishal.

 Ani ve Şiddetli Reaksiyonlar(Anaflaksi):

•      Anaflaksi hayati organların fonksiyonlarını olumsuz etkileyen ani ve ağır alerjidir.

•      Hayati tehlikesi vardır, acil müdahaleyi gerektiren bir durumdur.

 •      Anaflaksi belirtilerinden en önemlileri arasında;

 •       Ciltte kaşıntı, kızarıklık, döküntü ve kabarıklıklar,

 •       Dil ve boğazda şişme,

 •       Nefes daralması, öksürük, göğüste baskı ya da ağrı hissi,

 •       Tansiyon düşmesi, baş dönmesi, halsizlik/baygınlık,

 •       Karın ağrısı, ani başlayan bulantı, kusma ve ishal sayılabilir.

 Alerjenlerden kaçının:

•      Ev tozu akarlarına alrjiniz varsa;

 •       Evinizi düzenli olarak temizleyin ve azaltıcı önlemler alın,

 •       Akarların yoğun olduğu yatak çarşaflarını haftada bir ve yüksek ısıda yıkayarak ütüleyin.

•      Küf alerjiniz varsa;

 •       Ortamda rutubeti azaltın, canlı çiçek gibi küf kaynaklarını kaldırın.

•      Polen alerjiniz varsa;

 •       Polen akımının yoğun olduğu mevsim ve saatlerde penceleri açmayın dışarı çıkmayın,

 •       Gerekirse polen filtreleri kullanın,

 •       Polen ortamından gelince duş alarak saç, kirpik ve kaşlarınıza tutunan polenlerden kurtulun.

•      Alerjiniz olan yiyecekler varsa;

 •       Uzman kontrolünde menüden çıkarın ve uzman kontrolünde tekrar menüye alın.

•      Kaşıntıyı azaltmak için;

 •       Ortam yeteri kadar nemli olursa cildinizin kurumaz ve daha az kaşınırsınız.

 Alerji İlaçları (Anti histaminikler):

•      Doktor önerisi ile alerji belirtilerini hafifletmek ve tedavi etmek için kullanılır.

Burun Spreyleri:

•      Burun akıntı ve tıkanıklı azaltır, ancak doktor önerisiyle ve kısa süreli kullanılır.

Göz Damlaları:

•      Bulguları baskılar, tedaviye yardımcı olur, uzman önerisi ile kullanılmalıdır.

Epinefrin(EpiPen):

•      Anaflakside ilk yapılması greken ilaçtır.

•      Mutlaka uzman önerisi ve reçete ile alınmalıdır,

•      Anaflaksi riski altındaki kişinin yanında taşıması gerekir.

•      Cüzdanında, kolyesinde ya da bilekliği gibi görülebilecek yerlerinde anaflaksi hastası olduğunuzu ve nasıl yapılması gerektiğini anlatan bir not olmalıdır.

Alerji Uzmanına Baş Vurun:  

•      Alerji yoğun, rahatsız edici ve devamlı ise hekim tarafından değerlendirilmesi gerekir.

•      Alserji testleri alerjeni tespit eder ve uzaklaştırmanıza yardımcı olabilir.

•      Alerji tedavisi uzman tarafından yönetilmelidir.

•      Şiddetli alerji belirtileri ve anaflaksi riski varsa acil tıbbi yardım almalısınız.

Açık İletişim Kurun:

•      Çocuğunuz ile iletişim kanallarını açık tutun, sohbet yöntemleri geliştirin ve onunla konuşun,

•      Böylece duygularını paylşamasını sağlar, düşüncelerini anlayabilrsiniz.

Duygusal Destek Sağlayın:

•      Çocuğunuzun duygularına değer verin, onu dinleyin ve duygularını kabul edin.

•      Duygularını kabullenmeniz ve destek vermeniz kendini güvende hissetmesine yarmcı olacaktır.

 Problem Çözme Becerilerini Kazandırın:

•      Çocuğunuzun sorunlarını çözme becerileri geliştirmesine yardımcı olun,

•      Beraber çözeceğiniz problemler ile öğrenmesini sağlayın.

 Günlük Rutinler için Program Oluşturmasını Destekleyin:

•      Günlük yapması gerekenler için birlikte program hazırlayın,

•      Programnı izleyerek sorumluluklarını yerine getirmesi özgüven kazanmasına yardımcı olacak ve kendini daha güvende hissedecektir.

•      Belirli rutinlerinin olması çocuğun zamanını yönetme becerisi kazanmasına ve stresle başa çıkmasına yardımcı olur.

 Fiziksel Aktiviteleri Teşvik Edin:

•      Fiziksel aktiviteler çocukalrın stresini azaltmaya yardımcı olur.

•      Çocuğunuza oyun alanı açın, sopor yapmasını sağlayın.

•      Açık havada serbest aktiviteler yapması stresini azaltır.

 İyimser Olmasını Sağlayın:

•      Hayata ve olaylara olumlu yaklaşmasını, olumlu düşünme alışkanlığı edinmesini destekleyin.

•      Bu sayede stresle başa çıkabilen, daha mutlu bireyler olacaklardır.

 Sanat Aktiviteleri:

•      Sanat aktiviteleri çocuğunuzun duygusal yönünü güçlendirir.

•      Resim yapma, müzik dinleme, enstürman çalma gibi sanat aktiviteleri özgüvenini arttırır, stresi önler ya da yenmesine yardımcı olur.

 Sınırlarını Belirleyin:

•      Çocuğunuza yaşına  uygun sınırlar belirleyin

•      Küçük çocukları yakın, büyük çocukları uzaktan takibe alın.

•      Bu çocuğunuzun güvende hissetmesi  ve kontrol duygusu geliştirmesine katkı sağlar.

 Birlikte Zaman Geçirin:

•      Çocuğunuz ile aynı ortamda bulunmanız ve ihtiyaçalrını karışılamanız onun gözünde ilgilendiğiniz anlamaına gelmez.

•      Çocuğunuz ile kaliteli zaman geçirmeniz gerekir.

•      Bunu birlikte bir faaliyet yaparak, kitap okuyarak, gezerek ya da oynayarak yapabilirsiniz.

•      Böylece desteğinizi ve sevginizi yanında hisseder, bağlarınızı güçlendirir.

•      Belkide çocuğunuzun strese girmemesi ve stresten etkilenmemesi için en etkili yol onunla birlikte kaliteli zaman geçirmektir.

•      Herşeye rağmen stresi ifade eden gergin, huzursuz ve iletişimde zorlanan bir hali varsa yani stresi devam ediyorsa bir uzmana danışmanızda fayda vardır.

HER ÖKSÜRÜK ALERJİYEMİ BAĞLIDIR

 Öksürük Alerjiyemi Bağlı:

•      Tekrarlayan ya da uzamış öksürük alerji, enfksiyon, reflü, astım, sinüzit, geniz akıntısı gibi nedenle bağlı olabilir.

•      Mevsim ilişkisinin olması, alerji bulguları ve  kanıtlanmış alerjen varlığında alerji kaynaklı öksürük düşünülmelidir.

 ALERJİK ÖKSÜRÜĞÜ ÖNLEMEK İÇİN NE YAPABİLİRİZ

 Alerjenleri Azaltın:

•      Çocuğun alerjenlere maruz kalma riskini en aza idirmek gerekir,

•      Ev tozu oluşmasını azaltmak için odası sade olmalı, gereksiz eşya olmamalı,

•      Özellikle eski eşya, canlı ve kuru çiçek, evcil hayvan bulunmamalı,

•      Parfüm, deterjan, yumuşatıcı gibi kimyasal kokular kullanılmamalı,

•      Sigara dumanından korunmalıdır.

 Temiz Hava Sağlayın:

•      Odasının sade ve havasının temiz olmasını sağlayın.

•      Evinizi düzenli olarak havalandırarak temiz hava döngüsü sağlayın ve hava kalitesini yükseltin.

•      Nem ölçer ile hava nem kalitesini kontrol edebilirsiniz.

 İlaçlar:

•      Doktorunuzun  önereceği alerji ilaçları şikayetlerinizin azalmasına yadımcı olablir.

 Bal ve Zencefil:

•      Bal boğazı yatıştırarak öksürüğü hafifletebilir. Bir yaş altında bal verilmesi önerilmez.

•      Zencefil anti inflamatuar (iltihap giderici)etkisi ile öksürüğü azaltmada yardımcı olabilir.

 Sıcak İçeceker:

•      Ilık su, ılık süt, ıhlamur gibi bitki çayları, boğazı rahtlararak öksürüğü hafiletebilir.

 Uzman Hekime Başvurun:

•      Çocuğunuzda sürekli ya da şiddetli bir öksürüğü varsa bir uzman hekimden yadım alın.

•      Çocuğunuzu değerlendirerek uygun tedavi ve alınması gereken tedbirleri önerecektir.

 Unutmayınız: Her çocuğun durumu farklıdır, herhangi bir tedaviye başlamadan önce mutlaka doktorunuza danışmanız gerekir.